Những năm gần đây, người dân Lào Cai đã hiểu những lợi ích của hầm biogas mang lại là rất lớn, do vậy số lượng lắp đặt hầm bioga tăng lên không ngừng, chuồng trại chăn nuôi trở nên sạch sẽ, hợp vệ sinh, chất thải được xử lý nên đã giảm đáng kể mùi hôi, thối, giảm một số bệnh tật trên đàn vật nuôi như giun sán, truyền nhiễm. Khí gas sinh ra do bioga được các hộ gia đình sử dụng trong việc đun nấu sinh hoạt tiết kiệm chi phí, giúp bà con không phải sử dụng củi đốt đỡ vất vả hơn trong việc nấu nướng cũng như các sinh hoạt, hạn chế được tình trạng phá rừng, giảm được thiên tai và hiệu ứng nhà kính.
Tuy nhiên, hiện nay còn nhiều trang trại, gia trại chăn nuôi quy mô khá lớn nhưng lại xây dựng, lắp đặt hầm bioga quy mô nhỏ (dưới 15m3) nên không đủ công suất xử lý chất thải của vật nuôi, dẫn đến chất thải không phân hủy hoàn toàn đã thải ra môi trường gây ô nhiễm đất, không khí và nguồn nước nghiêm trọng, trong khi đó hộ chăn nuôi không có nhu cầu sử dụng gas thêm nữa.
Để khắc phục tình trạng trên, một số hộ đã mạnh dạn đầu tư mô hình trang trại khép kín kết hợp giữa chăn nuôi và trồng trọt để sử dụng triệt để nguồn phân chuồng hữu cơ bón cho cây trồng, cải tạo đất, giúp cây sinh trưởng tốt, hạn chế sâu bệnh hại cây, nâng cao năng suất cây trồng và hiệu quả kinh tế. Với các mô hình này đã giúp nhiều gia đình vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương Lào Cai. Đồng thời với những mô hình trang trại như vậy sẽ góp phần làm giảm thiểu tối đa những vấn đề về ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.
Điểm nổi bật của những mô hình trang trại chăn nuôi khép kín này là đã áp dụng rất hiệu quả các biện pháp xử lý toàn diện chất thải chăn nuôi như: các trang trại quy mô lớn đã ủ chất thải rắn bằng chế phẩm vi sinh; xây dựng bể lắng sau công trình biogas và bể hòa loãng để sử dụng bơm tưới cho cây chè, rau và cây ăn quả...
Điển hình trong ứng dụng mô hình này là các chủ trang trại:
- Trang trại nhà anh Trần Hữu Thành tổ 3 thị trấn Phong Hải huyện Bảo Thắng. Hiện tại trang trại của anh đang nuôi 60 lợn nái và gần 400 lợn thịt. Phân khô được anh đã thu gom để ủ phân hữu cơ vi sinh làm thức ăn nuôi giun quế và bón cho cây ăn quả. Toàn bộ chất thải lỏng và một phần phân được anh xử lý bằng 2 bể bioga 24 m3 , nước thải sau bể khí được anh xây dựng một bể lắng và chảy vào bể chứa 72 m3. Anh dùng hệ thống máy bơm bơm vào 02 bể chứa được đặt trên đỉnh đồi sau đó anh sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt cung cấp nước cho 1.200 cây bưởi da xanh, bưởi diễn và 1.500 cây mít qua đó toàn bộ chất thải được sử dụng triệt để không gây mùi hôi, cung cấp dinh dưỡng hữu cơ rất tốt cho cây trồng.
Ảnh: Đường vào trang trại của hộ ông Nguyễn Văn Thành - Tổ 3, TT Phong Hải, Bảo Thắng
- Mô hình của anh Lê Hồng Sơn ở tổ 4 thị trấn Phong Hải nuôi gần 300 con lợn thịt chất thải được anh xử lý qua 02 hầm bể biogas mỗi hầm 9m3 toàn bộ nước thải sau bể biogas gia đình anh cũng xây bể lắng và được hòa loãng bơm lên bể chứa được đặt trên đỉnh đồi để tưới cho 200 gốc bưởi còn lại anh cho xuống ao để nuôi cá.
Với quy mô 50 con lợn và 20 con bò Hộ ông Nguyễn Văn Bảy ở xã Bản Phiệt-Bảo Thắng đang sử dụng cách ủ phân hữu cơ hoai mục để bón cho 500 cây trám đen, 200 cây mít Thái, 1000 gốc trà mộc và khoảng 01 ha cỏ voi.
- Đỗ Văn Long - xã Lùng Vai - Mường Khương đã tạo điều kiện cho các hộ gia đình xung quanh sử dụng nước thải biogas để tưới cho diện tích trồng ngô và rau trên 4 ha.
Anh Nguyễn Ngọc Minh thôn 4 Cốc Mui xã Bản Xen huyện Mường Khương sử dụng nước thải biogas tưới cho 4000 bầu chè giống và 1.000 m2 rau màu và 4 sào lúa.
Cũng như gia đình anh Minh, anh Nguyễn Trọng Huynh - Cốc Mui- Bản Xen- Mường Khương 3đã dùng nước thải sau biogas dùng để tưới cho 500m2 rau và 4000m2 chè.
Ảnh: Đồi chè phát triển tốt do được tưới nước thải chăn nuôi sau bioga của hộ ông Nguyễn Hữu Lý
xã Phú Nhuận - huyện Bảo Thắng
Theo kết quả nghiên cứu của Viện thổ nhưỡng nông hóa ngoài việc tiết kiệm được lượng lớn phân hóa học, việc sử dụng phụ phẩm khí sinh học còn giúp tăng năng suất cây trồng từ 12-32%, tùy theo từng loại cây trồng.
Nước thải sau biogas là một nguồn phân bón hữu cơ rất có giá trị. Tuy nhiên, khi sử dụng cần lưu ý:
(1) Chỉ cho đủ lượng phân xuống hầm biogas để đảm bảo nước thải ra đã được xử lý, tránh hiện tượng phân sống chưa phân hủy thải ra gây ô nhiễm môi trường, nếu sử dụng tưới ngay sẽ làm cho cây trồng bị chết do ngộ độc hữu cơ.
(2) Phải hòa loãng nước thải sau biogas trước khi tưới cho cây trồng.
Các mô hình trên đã giúp các trang trại, hộ chăn nuôi xử lý rất hiệu quả ô nhiễm môi trường, đồng thời tiết kiệm được khá lớn chi phí đầu tư mua phân hóa học, cải tạo đất, nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế trang trại, tạo ra các sản phẩm nông sản hữu cơ, an toàn. Đây là những mô hình tiêu biểu trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh Lào Cai, sẽ là những mô hình điểm để nhiều hộ học tập làm theo để góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp sạch, thân thiện với môi trường, xây dựng nông thôn mới của tỉnh Lào Cai ngày càng văn minh, giàu đẹp./.
